Trabzon Üstüne Bir Deneme - / Trabzon

''Burayı ilk kez Büyük İkender zamanında -----kral yapmıştır*.
Yunanca ismi ---- idi. Daha sonra ---tarihinde Rumeli'den cenevizliler geldiler ve istila ettiler.Frekçe ismi ----- idi.
Azerbaycan sahibi Sultan Hasan Cenevizliler'den aldı ve ismine Trab-zen dedi.Zira içinde hakimi,zevk ehli bir krale avret olduğundan bu ismi verdiler.Timur hadisesi sırasında Sultan Hasan Maveraünnehir'e Timur'u karşılamaya gidince stanbul tekfuru Tum Konstantin fırsat bulup şehri işgal etti.
Daha sonra Fatih Sultan Mehmed ilk defa şehri denizden fethetti.

Trabzon eyaleti 454 kayıttır.Tamamı 3000 silahlı asker barındırır.

............
Fırtuloğlu,Kalafatoğlu,Sürmelioğlu,Ali Pişar,Kosdiçoğlu,Foduloğlu,Cündeoğlu,Fazarazoğlu kayıtlardaki erkek isimlerindendir.

Asiye,Rapiye,Hanife,Afife,Zahile,Anife ise kadın isimlerndendir.

Kölelerin isimleri İvan,Aparti,Ristem,İlahkuli,Kanenin gibidir.

...
Bu halk balığı pek sever. '''

Evliya Çelebi,Seyehatname....

****************
Yemeğinden sosyal hayatına, camilerinden hamamlarına, mesleklerinden tarikatlarına kadar her şeyini anlatır Evliya Çelebi bu şehrin.
Öylesine canlı anlatır ki şehri, o zaman da hareketli,aktif fıkr fıkır kaynayan bir şehir olduğu apaçık ortadır.

Trabzon tüm bir Karadeniz'in özeti ve aslında özüdür. Gariptir, ilginçtir,alışılmadıktır ama hep hareketlidir, yerlerinde duramazlar.
Savdaları vatan ve sonra da Trabzonspordur Şehirde şanslıysanız Galatasaray forması bulabilirsiniz, ama sarı ve lacivertin yanyana durduğu bir nesne yok şehirde

Şehre girdikten sonra otobüsün camından ''bordo mavi renklere bürünmüş horona durmuş Karadenizli'' heykeline gözünüz çarpar.

15 sene öncesine göre çehresi değişmiş, bir yandan üniversitenin getirdiği modernite, diğer yandan çarpık kentleşme, trafik,karmaşa,maraş caddesi,ince sokak, Akçaabat, tuhaf çömlekçi hemen göze batar. Öyle ki şehir Evliya Çelebi nin bahsettiği gibi hareketlidir halen.

Ama denize küsmüştür Trabzon. Deniz yoktur bu şehirde, vardır ama aslınd yoktur. Şehrin denizle bağı karayolu,havaalanı ve liman tarafından kesilmiştir.
Bu yüzden denize küstürülmüş tüm Karadeniz şehirleri gibi bir sıkıntıyı da barındırır içinde Trabzon ...

Otogarından her gün ülkenin dört yanına kalkan onlarca otobüs, havaalanından havalanan bir sürü uçak şehrin sosyal ve ekonomik hayatı konusunda da fikir verir.

Evliya Çelebi şehir sakinlerinin mesleklerini sayar ve bir yerden sonra saymkla bitmez der.

Bu günse gurbet-Trabzon arasında mekik dokuyan ,kentte yaşayan ama köyle bağı süren halkın tarıma dayalı ekonomisini 20 000 den fazla üniversite öğrencisi kurtarabilecek mi bilinmez.

Kuşkusuz olansa Trabzonlular ın şehirlerine olan sevdaları....

Gönderen: Y. H. Aydın